Dũa là một nguyên công gia công nguội cơ bản và được sử dụng rộng rãi trong cơ khí chế tạo máy. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguyên lý hoạt động, ứng dụng, các loại dũa và kỹ thuật dũa.
1. Nguyên lý hoạt động của dũa
- Cắt gọt kim loại:
- Dũa hoạt động dựa trên nguyên lý cắt gọt kim loại, loại bỏ vật liệu thừa bằng các răng cưa trên bề mặt dũa.
- Các răng cưa có hình dạng và kích thước khác nhau, phù hợp với từng loại vật liệu và yêu cầu gia công.
- Chuyển động:
- Dũa được thực hiện bằng chuyển động tịnh tiến qua lại của dũa trên bề mặt phôi.
- Lực tác dụng lên dũa được truyền qua tay người thợ.
2. Ứng dụng của dũa
- Gia công thô:
- Loại bỏ lượng dư lớn, tạo hình dạng và kích thước gần đúng.
- Gia công tinh:
- Nâng cao độ chính xác và độ bóng bề mặt.
- Sửa chữa và bảo trì:
- Sửa chữa các chi tiết bị hư hỏng, loại bỏ các vết xước, gờ.
- Lắp ráp:
- Điều chỉnh kích thước và hình dạng các chi tiết để lắp ráp.
- Chế tạo dụng cụ:
- Tạo hình dạng và kích thước cho các dụng cụ cắt gọt.
3. Các loại dũa
- Phân loại theo hình dạng:
- Dũa phẳng, dũa lòng mo, dũa bán nguyệt, dũa tròn, dũa tam giác, dũa vuông…
- Phân loại theo độ thô:
- Dũa thô, dũa tinh, dũa siêu tinh.
- Phân loại theo vật liệu:
- Dũa thép gió, dũa hợp kim cứng.
4. Kỹ thuật dũa
- Lựa chọn dũa phù hợp:
- Dựa trên vật liệu phôi, yêu cầu gia công nguội và độ bóng bề mặt.
- Gá đặt phôi chắc chắn:
- Đảm bảo phôi không bị rung động trong quá trình dũa.
- Dũa đúng cách:
- Dũa theo một hướng, tránh dũa ngược chiều.
- Sử dụng lực đều và liên tục.
- Thay đổi góc dũa để tạo ra bề mặt phẳng.
- Kiểm tra kích thước và độ bóng bề mặt:
- Sử dụng thước đo và dụng cụ kiểm tra bề mặt.
5. Các biện pháp nâng cao hiệu quả dũa
- Sử dụng dũa chất lượng cao.
- Dũa đúng kỹ thuật.
- Sử dụng dầu bôi trơn để giảm ma sát.
- Kiểm tra và mài sắc dũa thường xuyên.
Dũa là một nguyên công gia công nguội cơ bản và được sử dụng rộng rãi trong cơ khí chế tạo máy. Việc nắm vững nguyên lý hoạt động, ứng dụng, các loại dũa và kỹ thuật dũa giúp người thợ cơ khí tạo ra các chi tiết có độ chính xác và chất lượng cao.